1. Lời Ru Của Thầy
Mỗi nghề có một lời ru
Dở hay thầy cũng chọn ru khúc này
Lời ru của gió màu mây
Con sông của mẹ đường cày của cha.
Bắt đầu cái tuổi lên ba
Thầy ru điệp khúc quê nhà cho em
Yêu rồi cũng nhớ yêu thêm
Tình yêu chẳng có bậc thềm cuối đâu!
Thầy không ru đủ nghìn câu
Biết con chữ cũng đứng sau cuộc đời
Tuổi thơ em có một thời
Ước mơ thì rộng như trời, ngàn năm.
Như ru ánh lửa trong hồn
Cái hoa trong lá, cái mầm trong cây
Thầy ru hết cả mê say
Mong cho trọn ước mơ đầy của em.
Mẹ ru em ngủ tròn đêm
Thầy ru khi mặt trời lên mỗi ngày
Trong em hạt chữ xếp dày
Đừng quên mẹ vẫn lo gầy hạt cơm.
Từ trong vòm mát ngôi trường
Xin lời ru được dẫn đường em đi
(Con đường thầy ngỡ đôi khi
Tuổi thơ lăn một vòng bi tới rồi).
Hẳn là thầy cũng già thôi
Hóa thân vào mỗi cuộc đời các em
Thì dù phấn trắng bảng đen
Hành trang ấy đủ thầy đem theo mình.
Đoàn Vị Thượng
2. Bụi Phấn
Như khi lăn ngón tay tròn trên chứng minh thư
Tự hào với xứ sở, đất đai mình là người công dân trung thực
Làm sao nhớ rõ viên phấn nào đã hằn dấu tay tôi lần thứ nhất
Trước các em, cho đến sáng thu này?
Viên phấn ơi, sao chỉ nhỏ và gầy
Như một ngón tay trong bàn tay tôi đấy
Nào ai nỡ đánh rơi giữa chừng hay tính toan bẻ gãy
Sợ năm ngón tay kia thôi sẽ hết hồng
Tôi cậy nhờ gởi mơ ước nằm trong
Cái màu trắng dịu dàng, nhẫn nại
Cái màu trắng sẽ mòn đi mãi
Cho các em hình dung thêm rõ nét về đời.
Sẽ chẳng còn lại gì tìm thấy ở vành môi
Cả dấu tay tôi vịn vào thuở nào tập đếm bước
Chỉ có bây giờ - Dù đã vững hai chân, tôi đi trọn nghề mình bước nào không dễ vấp
Hiểu con đường đến lớp cũng cheo leo.
Đất nước trở trăn trong thiếu thốn và nghèo
Chúng tôi nhiều khi phải tự góp thêm công để các em có đủ ghế ngồi và tự sớt đồng lương cho những lần thiếu phấn
Có thể nào khác hơn? Khi tôi đưa ngón tay mình lên môi và cắn
Biết rằng viên phấn cũng đau.
Đồng nghiệp tôi mái tóc đã phai màu
Giọng nói khàn như dây đàn cũ,
Có hiểu điều ấy chăng, bụi phấn biết nghiêng mình lễ độ
Không rơi vào lồng ngực, trái tim trong.
Các em mở ra những trang sách ruộng đồng
Tôi cúi xuống gieo vào hạt chữ
Có giọt mồ hôi và cả dấu tay mình ấp ủ
Lặng thầm nói với mai sau
Mải miết đôi tay đầy bụi phấn trắng phau
Như nhà nông bốn mùa lấm láp.
Viên phấn tự mài mình chết đi để đâm chồi sự thật
Nhẹ nhàng ơi cái chết vô tư
Chúng tôi gìn giữ trái tim chân thực hằng giờ
Các em hồn nhiên mà ánh mắt long lanh soi rọi thế
Cái bục giảng không cao nhưng đã có bao người vấp té
Viên phấn của lòng mình không giữ nổi trên tay.
Buông thả đấy rồi, những ngón loay hoay
Sẽ mỏi mòn đi và rơi rụng
Như người lính không tự cầm lấy súng
Vách chiến hào đâu dễ ấm lưng.
Trong giấc mơ tôi, những viên phấn hằng đêm vạch sáng những hành trình
Bảng xanh trước các em là chân trời rộng mở
Thì bụi phấn ơi, cứ tan mình trong gió
Nơi trăm miền sẽ còn có dấu tay tôi.
1980
Đoàn Vị Thượng
3. Bàn Chân Thầy Giáo
Thầy ngồi ghế giảng bài
Xếp cạnh bàn đôi nạng gỗ
Một bàn chân đâu rồi
Chúng em không rõ.
Sáng nào bom Mỹ dội
Phượng đổ ngổn ngang, mái trường tốc ngói
Mặt bảng đen lỗ chỗ vết bom bi
Thầy cầm súng ra đi
Bài tập đọc dạy chúng em dang dở
Hoa phượng
Hoa phượng cháy một góc trời như lửa.
Năm nay thầy trở về
Nụ cười vui vẫn nguyên vẹn như xưa
Nhưng một bàn chân không còn nữa
Đôi bàn chân
Ôi bàn chân
In lên cổng trường những chiều giá buốt
In lên cổng trường những đêm mưa dầm
Dấu nạng hai bên như hai hàng lỗ đáo
Chúng em nhận ra bàn chân thầy giáo
Như nhận ra cái chưa hoàn hảo
Của cả cuộc đời mình.
Bàn chân thầy gửi lại Khe Sanh
Hay Tây Ninh, Đồng Tháp?
Bàn chân đạp xuống đầu lũ giặc
Cho lẽ sống làm người
Em lắng nghe thầy giảng từng lời
Rung động bao điều suy nghĩ
Nghe thầm vọng bàn chân đi đánh Mỹ
Nghe âm vang tiếng gọi của chiến trường
Em đi suốt chiều dài yêu thương
Chiều sâu đất nước
Theo những dấu chân người thầy năm trước.
Và bàn chân thầy, bàn chân đã mất
Vẫn dẫn chúng em đi trọn vẹn cuộc đời...
1972
Trần Đăng Khoa
4. Nghe Thầy Đọc Thơ
Kính tặng thầy Lê Thường
Em nghe thầy đọc bao ngày
Tiếng thơ đỏ nắng, xanh cây quanh nhà
Mái chèo nghiêng mặt sông xa
Bâng khuâng nghe vọng tiếng bà năm xưa
Nghe trăng thở động tàu dừa
Rào rào nghe chuyển cơn mưa giữa trời...
Đêm nay thầy ở đâu rồi
Nhớ thầy, em lại lặng ngồi em nghe...
1967
Trần Đăng Khoa
Nguồn: tập thơ Góc sân và khoảng trời, NXB Văn hóa dân tộc 1999
Lời người sưu tập: Bài thơ Nghe Thầy Đọc Thơ của nhà thơ Trần Đăng Khoa có rất nhiều phiên bản, nguyên nhân là do sự sai biệt từ nhiều nguồn khác nhau
4a. Nghe Thầy Đọc Thơ (Phiên bản sách giáo khoa)
Em nghe thầy đọc bao ngày
Tiếng thơ đỏ nắng, xanh cây quanh nhà
Mái chèo nghe vọng sông xa
Bâng khuâng nghe tiếng của bà năm xưa
Nghe trăng thở động tàu dừa
Rào rào nghe chuyển cơn mưa giữa trời
Thêm yêu tiếng hát nụ cười
Nghe thơ em thấy đất trời đẹp ra.
Trần Đăng Khoa
Nguồn: SGK Tiếng Việt 4, tập 1, NXB Giáo dục, 2002
5. Dạy Học
Hè năm học lớp sáu
Mới hơn mười tuổi thôi
Vai còn đeo khăn đỏ
Mình đã đi dạy rồi!
Buổi sáng mình đi học
Trưa về nhà ăn cơm
Chiều đi bộ lóc cóc
Đến nơi thành "cô" liền!
Đây hiệu kem Hồng Vân
Ở góc Bờ Hồ ấy
Chiều chiều mình đến đấy
Dạy cho bà chủ nhà.
Ối giời ôi buồn ngủ
Mình ngượng quê lắm cơ
Ra bài cho bà viết
Là mình ngồi lơ mơ.
Chẳng xứng là cô giáo
Mà dạy suốt cả hè
Đi dạy học năm ấy
Là lần đầu, thích ghê.
Phan Thị Thanh Nhàn
6. Bài Thơ Dâng Thầy
Như ngàn con sóng dạt dào
Vòng tay rộng mở ngọt ngào yêu thương
Thời gian bụi phấn còn vương
Tóc thầy thêm những vui buồn tháng năm.
Lòng thầy khắc một chữ tâm
Bao chuyến đò, bấy nghĩa nhân vời vời
Tình thầy cao rộng biển trời
Làm sao con viết thành lời... khó thay!
Đã bao năm, con làm thầy
Cũng đưa bao chuyến đò đầy sang sông
Nhưng sao vẫn thấy trong lòng
Chưa làm tròn những hoài mong của thầy.
Vụng về câu chữ đêm nay
Dâng thầy một chút lòng này cỏn con
Gieo câu lục bát chưa tròn
Bài thơ con viết vẫn còn... dở dang.
20.11.2008
Nguyễn Lãm Thắng
7. Nắng Ấm Sân Trường
Cây điệp già xòe rộng tán yêu thương
Lá lấp lánh cười duyên cùng bóng nắng
Giờ đang học, mảng sân vuông lặng vắng
Chim chuyền cành buông tiếng lạnh bâng quơ.
Chúng em ngồi nghe thầy giảng bình thơ
Nắng ghé theo chồm lên ngồi bệ cửa
Và cả gió cũng biết mê thơ nữa
Thổi thoảng vào mát ngọt giọng thầy ngâm.
Cả lớp say theo từng nhịp bổng trầm
Điệp từng bông vàng ngây rơi xoay tít
Ngày vẫn xuân, chim từng đôi ríu rít
Sà xuống sân tắm nắng ấm màu xanh.
Em ngồi yên uống suối mật trong lành
Thời gian như dừng trôi không bước nữa
Không gian cũng nằm yên không dám cựa
Ngại ngoài kia nắng ấm sẽ thôi vàng.
Sân trường căng rộng ngực đến thênh thang
Kiêu hãnh khoe trên mình màu nắng ấm
Lời thơ thầy vẫn nhịp nhàng sâu lắng
Nắng ấm hơn nhờ giọng ấm của người...
Nguyễn Liên Châu
8. Không Đề
Cầm bút lên điều đầu tiên con nghĩ
Đâu là cha, là mẹ, là thầy...
Chỉ là những cảm xúc vu vơ, tầm thường, nhỏ nhặt...
Biết bao giờ con lớn được,
Thầy ơi !
Con viết về thầy, lại "phấn trắng", "bảng đen"
Lại "kính mến", lại "hy sinh thầm lặng"...
Những con chữ đều đều xếp thẳng
Sao lại quặn lên những giả dối đến gai người.
Đã rất chiều bến xe vắng quạnh hiu
Chuyến xe cuối cùng bắt đầu lăn bánh
Cửa sổ xe ù ù gió mạnh
Con đường trôi về phía chẳng là nhà...
Mơ màng nghe tiếng ngày cũ ê a
Thầy gần lại thành bóng hình rất thực
Có những điều vô cùng giản dị
Sao mãi giờ con mới nhận ra.
Nguyễn Thị Chí Mỹ
9. Bụi Phấn
Thầy con giờ đã già rồi
Mắt mờ, chân yếu, da mồi còn đâu
Phấn rơi bạc cả mái đầu
Đưa con qua những bể dâu cuộc đời
Mỗi khi bụi phấn rơi rơi
Thầy gieo mầm hạt những lời yêu thương
Cho con vững bước nẻo đường
Hành trang kiến thức, tình thương của thầy
Biết bao vất vả, đắng cay
Gạo tiền, cơm áo, vòng quay cuộc đời
Nhưng tâm thầy mãi sáng ngời
Dựng xây sự nghiệp trồng người thanh cao!
Trọn đời con mãi tự hào
Cúi đầu cung kính thương sao dáng thầy
Dẫu đời xuôi, ngược đó đây
Tim con ghi khắc lời thầy khi xưa
Khuya rồi thầy đã ngủ chưa?
Ngàn bông hoa thắm kính thưa dâng thầy
Cho con cuộc sống hôm nay
Mừng ngày Nhà giáo ơn thầy chẳng quên!
Hoài Thương
10. Tri Ân
Thu tàn trời đã sang đông
Bồi hồi tấc dạ nhớ mong cô thầy
Người trao khát vọng hôm nay
Chắp cho đôi cánh em bay vào đời
Bao chuyến đò lặng không lời
Ươm mầm xanh tốt rạng ngời tương lai
Bên trang giáo án miệt mài
Hao gầy tâm huyết năm dài tháng qua
Từng câu từng chữ ê a
Bao lời dạy dỗ thiết tha nồng nàn
Mỏi mòn khuya sớm gian nan
Nhiều đêm tắt tiếng ho khan quặn lòng
Bao thế hệ đã sang sông
Thầy cô luôn mãi vọng trông theo cùng
Mặc cho mưa gió bão bùng
Vẫn âm thầm thắp sáng vùng trời mơ
Hôm nay kính dệt vần thơ
Tri ân hai tiếng vô bờ khắc ghi
Nẻo đời dẫu có thịnh suy
Dù bao gian khó mãi ghi ơn dầy
Mừng ngày nhà giáo hôm nay
Kính dâng lời chúc cô thầy muôn nơi
An khang hạnh phúc rạng ngời
Gia can êm ấm trọn đời yêu thương
Dẫu cho cách trở ngàn phương
Lòng hoài khắc khoải vấn vương cô thầy.
Thái Tài
--------------------------------------------------
Thơ nhà giáo hay nhất nhiều tác giả (2) (3) (4) (5) (6) (7)
Ghi chú: ảnh minh họa sưu tầm từ internet
